कविता
मिरा तिमिल्सिना ‘धरा‘
तिम्रो साथ टुटे पनि भुल्न सक्छु संसारमा
बालुवाको टापु बीच फुल्न सक्छु संसारमा
मायालाई छोड्न सक्ने निष्ठुरी म कति रुनु
मग्मगाउँदो फूल बनी डुल्न सक्छु संसारमा ।।
हर ठाउँमा श्रम शोषण किन हुन्छ यहाँ
न्यून तलब पसिनाको खोली मन् रुन्छ यहाँ
मात्र निमुखो चुसी उँभो लाग्ने हो र दुनिया?
कात्रोमा बगली भरी लाने भन कुन्छ यहाँ?
ढुण्डीराज अर्याल
आमाको पटुकी अहा ! हृदयको मातृत्व पोल्टा भरि
साँच्चै सुन्दर चाँदवाग जननी भूस्वर्गकी हुन् परी ।
आफ्नै प्यार सुगन्ध चिन्न नसकी दौडेर कुद्ने पर
साथी फर्क न फर्क देशतिर नै सम्झेर आफ्नै घर ।।
काला ती कनिका मकै मयलका टाला सधैँ खोज्दछन्
थैलीका खुजुरा सुका डबलले ऐश्वर्य सम्झाउँछन् ।
पाक्चे काफल छैन खै मरिसक्यो धारा सुक्यो मास्तिर
साथी फर्क न फर्क देशतिर नै सम्झेर आफ्नै घर ।।
दीनानाथ पोख्रेल
छ प्रेम देशभक्तिको खुलोस् कला सुधारको ।
छ दण्डहीनता अझै रुँदै छ न्याय भाव त्यो ।।
सुधामयी सुशान्तिको छ मोह नित्य चेतमा ।
विचार भाव हुन् नयाँ सुधार हुन् स्वदेशमा ।।०१।।
उठोस् विचार कर्ममा खुलोस् विकास हारमा ।
रमाउँदै सुप्राप्तिले जुटौँ सबै सुधारमा ।।
सुतीसुती नछाँट रे अह्रोट भन्छ चेतले ।
उठेर लौ नबाझ रे सुप्राप्ति हुन्छ मेलले ।।०२।।
लक्ष्मी अच्यूत ढुङ्गाना
यो पुलमा उभिएर हेर्दैछु म टिस्टालाई
इतिहाससँगै मनमा बेर्दैछु म टिस्टालाई
नेपालीको वीरताको चिनारी हो, गर्व लाग्छ
मनभरी मायासँगै घेर्दैछु म टिस्टालाई ।।
१
टिस्टा तिम्रो पानीसँगै हाम्रो इतिहास बोल्छ
नेपालीको पौरख र वीरताको शान घोल्छ
अपमानको सन्धी बोल्छ, अंग्रेजको झेल बोल्छ
विगतको कथा व्यथाले सबैलाई पिरोल्छ ।।
२
शान्ति अधिकारी
स्वर्णिम ती पलहरुको नासो बनाएर
छाडी दियौं दुनियाँको हाँसो बनाएर
बिश्वास टुटे जिन्दगीमा के रहन्छ बाँकी
मर्नै पार्यौ त्यहीँ मायाको पासो बनाएर ।।
आपत पर्दा भर बनेर कोहि आए देखि
केही त राम्रो गर भनेर कोहि आए देखि
जिन्दगीले साँच्चै कोल्टे फेर्ने थियो कि त
मन भित्रको डर खनेर कोहि आए देखि ।।
धनराज गिरी ‘अानन्द’
गाह्रो भो “धनराज ” लिन्न सुबिधा गाडी पजेरो सबै
सारा यी जनता कता अब कता बाँचे घडेरी नभै
यत्रो थोक करोड़ यो अति भयो बेकार हो कार यो
भो भो देश अठार खान्न अहिले यो भार हो भार हो
हल्ला यो गरियो म सुस्त मनकी थाहा नपाई बसें
यो कुर्सी पनि भो बिचित्र धनजी खाँदै नखाई फंसें
झेली काम भयो गयो मदनको जो साख पैले थियो
रातो नाम गयो शहीद हुन गो हा मार्क्स सातो लियो
रामराजा तिमिल्सिना
१) गजल
म पुर्खा सदा सम्झिने गर्छु आमा
म त्यै वीर भै लम्किने गर्छु आमा
म सेना सिपाही म मा राष्ट्र बाँच्छ
म वैरी सिधै झम्टिने गर्छु आमा
म यौटा धरा पुत्र नेपालकै हूँ
म जो शत्रु छन् छप्किने गर्छु आमा
सिर्जना शर्मा
चुनौती छिचोल्दै हिँडून् पाइला यी
र अन्यायलाई किचून् पाइला यी
सदा कामना गर्दछे सिर्जना यै
कुना कन्दरामा पुगून् पाइला यी !!
उडेर आज चन्द्रमा छुने छ लक्ष्य साथमा
म कर्मशील भैरहूँ दिवा प्रभात रातमा
न हेप मूर्ख झैँ गरी, म यत्तिमात्र भन्दछु-
टिपेर सूर्य ल्याउने कला छ हेर हातमा !
मोहन राज खनाल ‘चतुर्वेदी’
उभन्दा म सानो त्यसैले म प्यारो
परन्तु उसैले सधैँ ताक्छ घारो
उही जन्मभूमि दुवैको भए नि
म आउँदा थुन्छ उस्ले तगारो।
हमेशा रमाई उसैसंग खेल्थेँ
म उस्ले दिएका ख़ुराफ़ात झेल्थैँ
सहन्थेँ सहन्थेँ उ साथी भनेर
भएमा अचाक्ली म उस्लाइ पेल्थेँ।
हिरा भट्ट
१) प्रसवमा कर्णाली
ल्यायो डोली क्रम समयले बैंसको पन्ध्र टेकी
घुम्टो खोल्दा शिर उपरमा हाँस्छ सिन्दूर रेखी
पीडा खेप्दै रजरगतले छाउगोठे शिलाको
हेर्दाहेर्दै उदर चुलियो बैंसकी कोपिलाको
।१।
मुङ्ग्रो हान्दा दिनदिन रुढी खाद्यमा तारबार
गर्भावस्था शिशु र जननी मर्दछन् बारबार
डोको नाम्लो प्रतिपल सँगै बेरियो जिन्दगीमा
रारा खोज्दै कतिकती बग्यो आँसुको छैन सीमा
।२।
डा. भरत वशिष्ठ
भावनाले हेरे
आँखाले नदेखे पनि आकाशमा दिनरात तारा हराउन्न
तिमीले नदेखे पनि हृदयमा प्रतिपल स्मृतिधारा हराउन्न
छोपिएला जस्तो लाग्छ कहिलेकाहीँ मनको तलाउ
भावनाले हेरेपछि मानसमै रम्नेबाहेक अरू केही रहन्न ।
यसै छ गर्नु
आगोसँग खेल्नु छ र जिन्दगीको भट्टी चलाउनु छ
हुरहुरी भई बल्नु छ र भोकप्यासको पट्टी लाउनु छ
अघाउने लालसाले नछाड्ने यस खाली दुनियाँमा
आँधीहुरी झेल्नु छ र अन्तिम सुखको छुट्टी पाउनु छ ।
जहाँ टेकेर यी दृश्य लिएको छु मनोहर
यहाँ नै त रह्यो मेरो पहाडी घर सुन्दर ।।
बिहानी घामको झुल्का पर्यो श्वेत हिमालमा
पहिले म जहाँ हुर्केँ चञ्चले बाल्य कालमा
काँधमा हिउँ बोकेर बसेका श्रृङ्खलाहरू
छाडी सौन्दर्यको खोज गर्न जाऊँ कहाँ अरू ??
हृदय लेकाली
तिमी मुसुक्क हाँस्दा पनि मलाई डर लाग्छ
तिमी एक्कासि कास्दा पनि मलाई डर लाग्छ
कुन्नि के भा हो अचेल तिम्रो र मेरो सम्बन्ध ?
तिमी गैह्रो माया गाँस्दा पनि मलाई डर लाग्छ ।
×
सरकार जनतालाई कर मात्र हैन बाँच्ने रहर दे
कृषिप्रधान देशमा आँसु हैन पानीको नहर दे
कति आफ्नै डम्फु बजाई सपना मात्र बाँड्छस्
सक्छस् भने कालो दिन हैन रमाइलो प्रहर दे ।
×
हिरा गौतम ‘हिरु’
उसको र मेरो जिन्दगी वारपार भएपछि
बीचैमा बार्न लाई काँडे तार भएपछि
तिमी कति उसैको नाम जब्दै बस्छौ
अर्कैसँग जवरजस्ती घरबार भएपछि ।।
मनको कुरा बोले पो थाहा हुन्छ
रहरका पोका खोले पो थाहा हुन्छ
पारी रुखको फल पाक्यो पाकेन
वेल पाकेको फोडे थाहा हुन्छ ।।
बिर्खे अञ्जान,
दुनियाँलाई नानाभाँती मै मात्र गुनी भन्छ
भएजति कालो मैलो छाति भित्र धुनी भन्छ ।
रगतमा पौडी खेल्दै काम गर्छ बधशालामा
आफूलाई गौतम बुद्ध अरूलाई खुनी भन्छ ।
पर्दा सबै उघारेर नकाव तिम्रो खोल्छ एकदिन
कालो कर्तुत केके छ समाजले बोल्छ एकदिन
पापको घडा भरिएर छताछुल्ल हुन्छ जव
बिद्रोहमा जनताले तिम्रो पुत्ला पोल्छ एकदिन ।
जयदेव गोविन्द
१) बोली, गोली र देश
बोलीमा ‘जय राष्ट्र’को मधुरिमा उफ्रेर गाए पनि
जस्तै गानबजानले जुलुसमा झण्डा समाए पनि
छातीको तहभित्र देश नरहे के काम बोक्रे प्रण ?
को पढ्ला रघुनाथका प्रियकथा कुल्चेर रामायण ?
हाम्रा मौलिक सम्पदा जतिसुकै चौतर्फ लम्के पनि
हाम्रा उच्च हिमालका शिरहरू अग्लेर चम्के पनि
खस्कन्छन् सब थोक चाह ममता गर्ने हराए भने
डुङ्गा अर्थविहीन बन्दछ नदी तर्ने हराए भने ।।
ज्ञानेन्द्र बहादुर सिंह
धेरै दुष्ट म देख्छु गोप्य घरको संसार फैलाउने ।
आजै लड्न तयार हौं सब सखे चाहिन्न भत्काउने ।
हो साँच्चै बलवानले भिख जसै अस्तित्व माग्दैन है ।
खै देखिन्न नि राष्ट्र प्रेम अहिले नेपाल जाग्दैन है ? ।१।
धेरै छ्न् किन चाटुकार जगमा खै बुद्धि भाग्यो कता ?
छाती दुख्छ कटक्क चिर्छ शिर यो यी ज्यादती सम्झदा ।
भन्छन् भन्न त बन्छ स्वर्ग जग यो विश्वास लाग्दैन खै ।
आफ्नो पौरख दान भो सुलभमा नेपाल जाग्दैन है।२!
हृदय लेकाली
सुनेको छु
देशको सौदावाजी गर्नेहरू
कुर्सी र पदको बार्गेनिङ गर्नेहरू
अकुत सम्पत्ति तर लाउनेहरू
सिँहदरबार धाउनेहरू
सुनका बिस्कुट र हीरा मोती पचाउनेहरू
प्रायजसो ओहोर दोहोर गर्छन काठमाण्डौ
त्यति मात्र कहाँ हो र?
आफ्नो योग्यताको सर्टीफिकेट लिलामी राख्न
कतै जागिर पाइने आशामा
बाँचे आश मरे लाश
भन्दै लाखौँ युवाहरू
विदेशीन धाउँछन् काठमाण्डौ
सिर्जना शर्मा
छैनन् राम यहाँ न लक्ष्मण कुनै या कृष्ण नै जन्मिए
खाली रावणको भयो बिगबिगी मान्छे खुवै मारिए ।
रुन्छिन् मातृ बगाइ आँसु गहमा सम्झेर नै मर्म ती
आमाको ममता भुलेर अहिले विग्रे कठै ! सन्तति ।
बाँच्ने औषधको अभाव अति भो हुम्ला र जुम्ला तिर
खाने अन्न भएन आज घरमा रोल्पा र डोल्पा तिर
भत्केको घर बन्छ लाग्छ सपना जस्तै छ हाम्रो गति
चिप्ला भाषण के सुनन् जनहरू देखिन्न क्यै उन्नति ।
पारसनाथ अचार्य
आमा रुन्छिन् धुरुधुरु सधैं चोटले छट्पटाई
हे तन्नेरी किन पर अझै बस्दछौ लर्बराई।
हाम्रो माटो परपर सरे लान्छ सीमा बटारी
छिट्टै आओ मुलुक परको शत्रुलाई पछारी ।।१
खोलौँ आँखा शुभसमयमा एक भै जग्मगाऔ
नेपाली हौँ भुवनभरमा सूर्यझैँ झल्मलाऔ ।
जाली झेली छलकपटका चाललाई पछार्न
जागौँ लागौँ नवयुवक हो देश हाम्रो सपार्न।।२
