कविता
कलानिधि दाहाल
चाहे माओ मुखले बोलून्
चाहे कार्ल्माक्स् लेनिनवाद !
चाहे हामी इतर हौँ भन्दै
कङ्ग्रेस फेरून् मुखको स्वाद !
चाहे हामी, हौँ भूत भन्दै
माहेन्द्रीका मारून् बात!
सब हुन् एउटै सिनो लुछ्ने
स्याल,सिँह, चितुवा,हाइना साथ!
कुर्सी न पाउञ्जेलका भिन्न
छेपाराका रङ्ग हजार !
कृष्ण शरण उपाध्याय
१) “प्राण जल्दोछ है दन्दनी”
ती मेरा सपनाहरू क्षितिज मा, अड्की बसेका कति ?
ई मेरा जपनाहरू हृदय मा, धड्की बसेका कति ?
वर्षौं देखि अभुक्त गुप्त सपना, उस्तै त छन् चोटिला !
बन्दैनन् किन रूपयुक्त कहिल्यै, अग्ला घना पोटिला ?
आँखा सामु नआउनू अब तिमी, चाहन्न है देख्न म ।
तिम्रा स्वर्ण गजूर माथि कविता, चाहन्न है लेख्न म ।।
हावा बाट निकालिँदैछ बिजुली, चारै दिशा हेर त !
ऊर्जाशील विकास को प्रगति को, लाली उषा हेर त !!
जयदेव गोविन्द
१) राष्ट्रचीत्कार
मसी छर्कीछर्की लघु कलम तन्द्रातिर पस्यो
मसीभन्दा ज्यादा नयनजलको निर्झर खस्यो
रुँदै बोलिन् दुब्ली चिर विरहकी एक जननी
‘म नै तिम्री आमा क्षत विकल नेपाल हुँ’ भनी
म साह्रा ढुङ्गाका बिच तरुलझैं चेपिनगएँ
म टाढाका माग्ने पथिक जनझैं खेदिनगएँ
हिजोजस्तो खुल्ला परिधि अहिले छैन मसित
हिजोकोझैं सङ्लो मसित मन नै छैन मुदित
लक्ष्मण पौड्याल
जीवनको लक्ष्यमा नपुगि बिचैबाट नफर्क
समस्या धेरै आउँछन् तर कतैपनि नतर्क
यी दुई कुरालाई मनमा धारण गऱ्यौ भने
जित अवश्य तिम्रो हुनेछ कसैसँग नझर्क ।
तिम्रो साथमा हुँदा आफूलाई भुली दिन्छु
रहेका दिन सम्पूर्ण तिमीसँग डुली दिन्छु
कतै दिई हाल्छ्यौ कि धोका भन् डरले
खुला हृदयले तिम्रो काखमा झुली दिन्छु ।
गाेविन्दराज विनाेदी
बोक्लान् सौन्दर्यको भारी लाखौं फूलहरू फुली
खोज्लान् सुगन्ध आआफ्नै कस्तूरी वनमा डुली
निचोरी शैलको छाती दूधे झर्ना रसाउलान्
पोखेर वेदना आफ्नै न्याउली गीत गाउलान्
ऐना हेरेर फेवाको मुख बादलले धुँदै
अन्नपूर्णा चुली हाँस्लिन् किशोरीझैँ रमाउँदै
खेत बारीहरू नाच्लान् अन्न बाली फलाउँदा
खुशी किसानले साँच्लान् श्रमको फल पाउँदा
शान्ति अधिकारी पोख्रेल
साथ दिन्छु भन्छन् जङ्घार काट्न नसक्नेले
जिन्दगीमा आउने दु:ख साट्न नसक्नेले
रुपको बयान कति कति तनको प्यास मेट्न
लाउछ्न् धक्कु कुनै कुरा आट्न नसक्नेले ।।
सधै भरी कसले कसलाई के दिन सक्छ र ?
मनमा माया भा’को मान्छे तर्किन सक्छ र ?
सोचे जस्तो नहुँदैमा संन्सार डुब्यो भन्नेहररू
स्वम उसले अरुको गुन सम्झिन सक्छ र ?
शम्भु गजुरेल
१) माहाकवी मा बन्दना
सयपत्री र मखमली ,धर्ती सजिएको
मैलो हटी स्वच्छ ,आकाश खारिएको
बागमती किनार पाक पशुपति नाथ
बाली झुली लह लह लोभ्याउने कांठ
ऋतु शरद प्यारोदिन मैना कार्तिक को
तिहार को रङ्गिचङी देउसी अनि भैलो
तिलमाधव पण्डित को देवकोटा थर
अ्मर राज्यक्ष्मीको कोख बनाइ घर!
डॉ मीनाक्षी कहकशां
आज
फिर वो फरिश्ता
चुपचाप बैठ गया
मेरे सामने,
निहारता रहा मुझे
मैं सो रही थी
पर कैसे सोती
जैसे चांदनी रात में
सूरज चमक उठा हो,
ऐसे ही उसकी
मुहब्बत भरी किरणें
मेरी पलकों पे पड़ी
और मैं चुँधिया कर
जाग गई,–
कोषबल्लभ रेग्मी
खण्ड– १,
ठेकी कुँडे मुसल कोल ढिकी मदानी
हर्पे भुने र करुवा गरियो सिरानी।
जाँतो तुलो खडकुडो खुकुरी र मानी
नेपाल चिन्नुछ भने छ यही निशानी॥
पाथी र मानु छपनी तरबार खाँडो
नेती सरो चमर ओखल भात भाँडो।
चौठो पिपा कलम कप्पु खराउ घानी
नेपाल चिन्नुछ भने छ यही निशानी॥
गोकुल दङ्गाल
तिमीमा छ अलौकिक बत्तिस लछिण गुण
त्यही देखेरै लजाउँछिन् पुर्णिमाकी जून
म गीतमा सुर हुन्छु तिमी हुनु सरगम
पिरतीमै ताल मिलाई नाचिदिनु छमछम
बरु मलाई चाहिंदैन भो हिरा मोती सुन
बनिदेऊ है संगीत जस्तै कर्णप्रीय धुन ।
हिमालय पौडेल
लालाबाला सडकतटमा देख्छु खेल्दै गरेका
हाँस्तै नाच्दै तरुणवयको देख्छु बुट्टा भरेका
ऊ बेलाको मृदुपल सधैं चित्तमा ल्याइदिन्छ
बिर्सूँ भन्दा पनि किन उही सम्झना आइदिन्छ ।
मेरा प्यारा जनक जननी छन् असी वर्ष पारी
लाडे बन्दै नजिक तिनकै खोज्छु नौलो छहारी
आफैं सानो छु कि म जसरी कल्पना छाइदिन्छ
बिर्सूँ भन्दा पनि किन उही सम्झना आइदिन्छ ।
शेरु थापा
इन्दूले जूनलाई कहिले पराया ठानेन ,
पानीले जलसँग कहिले झगडा गरेन,
क्रोधले रिसलाई सधैं आत्मिय मानिरयो ,
हामी त संवेदनशील प्राणी ।
किनारामा अल्मलिएको ढुङ्गो
र
समुन्द्रबिच झगडा थियो / छ / हुनेछ ,
परिणाम
ढुङ्गो गोलाकारमा रुपान्तरित भयो ।
पारसनाथ अचार्य
यौटा दृश्य हिमालको नजिकमा हाँस्दै छ रारासित
सेता चन्द्रअमूर्त रूप छ सुधा वात्सल्य भो मूर्छित ।
आफ्नै लोचन माझ तस्बिर बनी नेपथ्यमा रङ्गिदै
नाच्दै छिन् सरिता निकुञ्ज वनमा संसारमा चम्किदै ।।
फेवा ताल अहा! मनोरम छ यो रारा छ झन् सुन्दर
साँच्चै स्वर्ग समान हो विकटको छाँया परेको तर ।
हेर्दै छक्क अनेक दृश्यहरूले पार्ने छ लालायित
आफ्नै भाव सुरम्य बन्छ रमिता लालित्यले सज्जित ।।
सिर्जना शर्मा
छैनन् राम यहाँ न लक्ष्मण कुनै या कृष्ण नै जन्मिए
खाली रावणको भयो बिगबिगी मान्छे खुवै मारिए ।
रुन्छिन् मातृ बगाइ आँसु गहमा सम्झेर नै मर्म ती
आमाको ममता भुलेर अहिले विग्रे कठै ! सन्तति ।
बाँच्ने औषधको अभाव अति भो हुम्ला र जुम्ला तिर
खाने अन्न भएन आज घरमा रोल्पा र डोल्पा तिर
भत्केको घर बन्छ की सपना जस्तै छ हाम्रो गति
चिप्ला भाषण के सुनन् जनहरू देखिन्न क्यै उन्नति ।
करन बिवश
१. मुक्तक
भन्नुस भगवान यो देशमा,कहिलेसम्म अमन चयन आउँछ
भोकाले पेट भरी खान अनि,कहिलेसम्म नयाँ नाना लाउँछ
जसले गर्छ यो देशमा अन्याय, अत्याचार अनि भष्ट्राचार
सरकार पक्षबाट त्यही व्यक्ति,हिजो आज सम्मान पाउँछ!!
२.मुक्तक
भाग्य मेटियो मेरो, ऊ पर सर्न थालेपछि
जिवन बेचियो आज, गुलामी गर्न थालेपछि
साच्चै मैले त तब मात्रै, यो जिन्दगी बुझेको हुँ
यी नयनबाट सधैं आँसु, थोपा झर्न थालेपछि !!
ढुण्डीराज अर्याल
छोटा छोटा धुजाधाँजा लुगा लगाउँदा मजा
देखिने भित्र जामामा सुहाउँछ अझै मजा ।
फाटेका छिद्रमा प्वाल आँखीझ्याल कलैकला
स्वतन्त्रता यही नै हो भोगौँ यौवन चञ्चला ।।
पाखेहरू उतै रुन्छन् पखेरा खेतका गरा
डोकेहरू उतै चुम्छन् आदर्श रीतका कुरा ।
ढिँडो र सिस्नुको खोले खानेको बुद्धि के छ र ?
ब्यूटिपार्लरमा थाइ मसाज रुप सुन्दर ।।
हिरा भट्ट
मेरो देह चुह्यो विदेश छरियो हाँस्यो रुखो बालुवा
खै देखिन्न मभित्र आज हरियो फूल्दो टुसा पालुवा
गर्थेँ स्वागत आउनू नव उषा घन्काउँदै मादल
पानी हैन अभाव छैन पसिना बर्साइदे बादल
।१।
मेरा पूर्वज वीरता र पसिना संसार छर्दै गए
थोपा खोज्दछु आज सिन्धु म हरे! बाँझो र प्यासी भएँ
ताजा याद छँदै छ सिंहसरिको गर्जी हिँडेको पल
मेरै भूमिविषे अमूल्य पसिना बर्साइदे बादल
।२।
मोहन राज खनाल ‘चतुर्वेदी’
मन हो शान्ति मन हो कान्ति मन नै सुन्दर
मन हो क्षान्ति मन हो भ्रान्ति मन नै सुन्दर
समुद्र मथे जे पनि मिल्छ दानव देवता
मन हो क्लान्ति मन हो क्रान्ति मन नै सुन्दर ।
मनको कुरा मनमै जम्छ आतुर सम्ममा
मनको छुरा मनमै गड्छ आतुर सम्ममा
आत्मवत् भन्ने उक्ति पुस्तकमा मात्र पढ्ने?
मनको धुरा मनमै घुम्छ आतुर सम्ममा ।
कृष्ण शरण उपाध्याय
मेरो महान् अंश र रूप हौ तिमी !
सत् चित् र आनन्द-स्वरूप हौ तिमी !!
जन्मी धरामा महझैं रसाउनू !
मसामु आदर्श बनेर आउनू !!
जे कामका लागि तिमी झरेथ्यौ !
त्यो पूर्ण गर्ने प्रण जो गरेथ्यौ !!
सम्झेर दायित्व सबै निभाउनू !
मसामु आदर्श बनेर आउनू !!
जयदेव गोविन्द
१) मान्छे हुन … !
केही ज्ञान सिकेर बाँड्न नसके होइन्न अध्यापक
भित्रैसम्म डुबेर खोज नगरे होइन्न अन्वेषक
गाह्रो हुन्छ सबै विधा, विषयमा सामर्थ्य देखाउन
त्योभन्दा पनि नौ गुणा दस गुणा गाह्रो छ ‘मान्छे’ हुन ।।
राष्ट्राध्यक्ष बनिन्छ धेर मतले ‘हो हो’ जनाएपछि
नेता बन्न सकिन्छ धेर जनता आफ्ना बनाएपछि
गाह्रो पर्दछ लोकको मन जिती उत्कृष्टता पाउन
त्योभन्दा पनि नौगुणा दसगुणा गाह्रो छ ‘मान्छे’ हुन ।।
