कविता
सिर्जना शर्मा
नेपाली घरमा छ रौनक खुबै आयो दशैं पर्व है
आए आज सवै स्वदेश फरकी बोकेर हर्षै खुबै ।
छर्केका जमरा बढे दिनदिनै पूजा गरी साथमा
दुर्गाभक्त बनी रमेर सब नै बस्छौँ दिवा प्रातमा ।।
रङ्ग्याई घर नै सबै झिलिमिली छोरा र छोरी दुवै
आए दङ्ग हुँदै बसेर घरमा आमा र बाबा खुबै ।
जोडेको छ दशैं तिहार रङले त्यो सप्तरङ्गी फुली
चेलीको छ मुहार आज हँसिलो दादा समीप्मा डुली ।।
अमित संग्रौला
आमा म क्रान्ति गर्नेछु
अब बन्दुक बोकेर होइन
कलम बोकेर क्रान्ति गर्नेछु
आमाको मुहारमा हाँसो ल्याउने छु
धेरै भयो आमाको आँखामा आँसु आइरहेको
रक्सी खाएर आमालाई पिट्नेहरूलाई
खबरदारी गर्नेछु हो म क्रान्ति गर्नेछु
गाउँ गाउँ डुल्नेछु हिड्नेछु आमालाई खुसी बनाउनेछु
तपाईंको स्नेह ममता निस्वार्थ माया
त्यसै त्यसै विलीन भएको छ माटोमा
यौवनका पिपासुहरू हो तिमीहरू सुन नामर्द लोग्नेहरू
तिमीहरूको अस्तित्व हराउँदै छ धर्तीमा
हो आमा म क्रान्ति गर्नेछु –
वाशुदेव पाण्डेय
मिठो भाषाशैली रस,लय मिसाओस् रचयिता
कथा आफ्नो हो झैँ महसुस गराओस् न कविता ।
भए कोरा नारा लवज घटिया झर्छ कविता
प्रशंसा वा निन्दा अतिशय भए मर्छ कविता ।।
ग-यो जम्मा ल्याई मधुकणहरू वा मधुरस
भ-यो चाकाचाका मह,रज मिलाएर क्रमश: ।
मरेझैँ त्यै मौरी महबिच डुबी, सर्जक पनि
बनाए भाषाको महल त्यसमै डुब्दछ त नि ।।
भावना मन्जु
दुखाएको मनलाई मनले नै दयालु मलम लगाउ
अन्याय ढल्न सकोस तेस्तो लौन कलम समाउ
अौल्याएर नबोल्नु कसैलाई कमजोरी ठानिकन
जन्मिदै कसैले जानेको हुन्न नाम हैन ईज्जत बचाउ ।
भावनाले जोडिएका सम्बन्धहरू काँहा लौ अन्त्य हुन्छन् र !
कदर नभए एक-अर्कामा कसरी दिलले दिल पो छुन्छन् र !
जति नै तुफान अनि सुनामीले किन नढाकोस जीवनमा यहाँ
आखिरमा सम्बन्ध समधुर भई छाड्छ नत्र नरूने कुन्छन् र !
जेठा वैरागी
मल्ल अजाका आँगनमा
उम्रिएका वनमाराहरूले
नराम्रोसँग ठुँगे
कोच्चिएका ,थेप्चिएका
सुन्दर गोरा अप्सराहरू
मल्ल अजाका तस्बिर खिचीरहेका थिए
मेरो मन अमलियोे !
मल्ल अजाका
विवेचना गर्न म उभिएको छैन
गोरा अप्सराहरू हेर्न
अजाकै सालिक अगाडि रहेको छु
उनका आँखाबाट बगेका आँसुका भेल
आँसुसँगै टाँसिएका धूलाका कणहरू
हाँस्न रोक्छ–
धनराज गिरी ‘अानन्द’
लीला यो युगको सुनाउन भनी आयो धरामा गिरी
योगी हो तर ऊ सखे मुलुकमा बस्दैन कानै चिरी
देख्यो यो भवमा अनेक बटुवा जोगी भिखारी धनी
गायो गीत सधैं झुम्यो गजलमा साथी सबैको बनी
लेख्यो धेर कथा व्यथा जगतको लीला अनेकौं पढी
पायो साथ कतै कतै बिरहमा खायो अनेकौं छडी
स्वार्थी हो दुनियाँ बुझ्यो अझ रुझ्यो चाख्यो महाभारत
पायो कष्ट कठै हरे टुहुरियो छोडेन कैले सत
दुर्गाप्रसाद ग्वालटारे
जन्माईन् अतिकष्टले छिचिमिरा पिडा खपी बेस्सरी
बाँडिन् स्नेह सधैं सबै तरहले सन्तान हुँदो गरी
आमा हुन् धरती समान तर खै सन्तान निस्के खुनी
हेरी ती मतिभ्रस्ट सन्ततिहरू आजित् हुँदैछिन् उनी ।
रोप्थे पीपल बर् समी लहरमा बाटो-किनारा तिर
मुद्दा झैझगडा परे कहिँ कतै मिल्थ्यो त्यहीँ आखिर
कस्को आज कुदृष्टि भो जगतमा मान्छे भए बैगुनी
भोग्दा बेथिति यत्रतत्र बहुतै आजित् हुँदैछिन् उनी ।
तिर्थराज भट्ट
तिमी ल्याउने सोचमा जेल नेल
बगेको थियो रक्त उर्लेर भेल ।
त्यही भक्तले रक्तले प्रेम पत्र
सजायौं हजारौं बुँदा यत्रतत्र ।
रमायौं मनैबाट त्यागेर तीतो
अझै प्रेमको शान्तिको आश मीठो ।
भरोसा थियो त्यो बसन्ती बिहान
तिमी मौन बस्छौ प्रिया संविधान ।
सौगात संग्राम
तिमि महान छौ
तिमिले सिएको ठाडो भोटोले
मैले मेरो बच्चापन कटाए
गाउभरिका सबैको लाज
तिमिले नै ढाकेको थियौ
तिमि एउटा युग थियौ
नरोई नरोई जानु है
तिमिलाई स्वर्गमा ठाऊ छ।
तिमिले छोएको खादा
आमाले कराउनु हुन्थ्यो
मलाई झन छोएर खान मन लाग्थ्यो
तिमि पनि नजिक नआऊ बाबु भन्थ्यौ
म झन नजिक आइदिन्थे
तिम्रो स्पर्समा पनि ममता थियो
तिम्रो बोलिमा पनि मिठास थियो –
गङ्गा आचार्य
मायाको नवीन धून
मनमा प्रेम र समर्पणको
सगुन बोकेर
सुरुभएको तिम्रो मेरो
जीवनको सहयात्रा
भर्खर झै लागेपनि
पार भैसकेछ्न कयौं बसन्तहरू।
आँखा भरि सपना सजाउँदै
निष्ठाको फूलबारीमा
बिश्वासका बीउ बिजन छरी
जीवनको सामलतुमल
मिलाउँदा मिलाउँदै
पखेटा हाली उडिसकेछ्न–
जयदेव गोविन्द
१) प्रणय र आशा
हे हावा ! तँ नचल् न उग्र गतिले ! हल्लिन्छ मेरो मन
तेरो उग्र बहावले अधरको फिक्का भयो चुम्बन
हे हे जून तँ अल्पिदे ग्रहणमा, अर्कै कुनै भागमा
कोठाभित्र उदाउँछिन् जगतकी मेरी प्रिया चन्द्रमा ।।
हे हे भास्कर ! छोपिदे अब उषा, सप्ताहको रात दे
प्यासी “चन्द्र-चकोर”का हृदयमा उन्माद दे मात दे
चढ्दै शैल अनारको फल टिपी खाऔँ अघाऔँ सँगै
एकै सास र एक धड्कन बनी फर्केर आऔँ सँगै ।।
करन बिवश
भन्नुस भगवान यो देशमा,कहिलेसम्म अमन चयन आउँछ
भोकाले पेट भरी खान अनि,कहिलेसम्म नयाँ नाना लाउँछ
जसले गर्छ यो देशमा अन्याय, अत्याचार अनि भष्ट्राचार
सरकार पक्षबाट त्यही व्यक्ति,हिजो आज सम्मान पाउँछ!!
भाग्य मेटियो मेरो, ऊ पर सर्न थालेपछि
जिवन बेचियो आज, गुलामी गर्न थालेपछि
साच्चै मैले त तब मात्रै, यो जिन्दगी बुझेको हुँ
यी नयनबाट सधैं आँसु, थोपा झर्न थालेपछि !!
दुर्गाप्रसाद ग्वालटारे
आज
अस्वाभाबिक लागिरहेछ
मैलाई मेरा हातका धमनीहरू
मानौं, यी नसा हैनन् शरिरका
र हुन्, पम्पले पानी फाल्दै गरेका पोलिथिन पाइप ।
मेरो अनुहार मजस्तो छैन आज
कहाँ गयो मेरो वास्तविक हुलिया-
गहुँगोरो वर्ण ?
म देखिरहेछु आफ्नै अनुहार
कंकालिनी देवीको जिभ्रोझैं- लाल लाल
साँच्चै अस्वाभाविक ।
मीरा प्रसार्इं
मर्यादाको सीमा स्तम्भ नाँघेर
तिमीसामू आएँ
अप्रत्याशित तिमी बदलियौ
जस्तो कि
क्षणमै घाम लागेर
क्षणमै बादल लागेर
क्षणमै कुहिरो लागेर
र,
क्षणमै पानी परेर
बेलायती मौसम बदलिइरहन्छ
त्यस्तै तिमी पनि बदलिइरहन्छौ –
धर्मानन्द भट्ट
१) नेपालका भाषा
नेपाली,अवधी,धिमाल,पहरी,थारू,उरौ,चाम्लिङ
सन्थाली,खरिया,किसान,मगही,लिम्बू,दरै,खालिङ ।
ह्यौल्मो,भोजपुरी,दुमी,मुसलमान्,उर्दू,घले,वालिङ
माझी,लिङ्खिम,याम्फु,हायु,अरबी,छिन्ताङ,नाछीरिङ ।।
शेर्पा,बेलहरे,भुजेल,चिनिया,जोन्खा,कुकी,कूलुङ
पन्जाबी,खस,कागते,बहिङ,लाप्चा,सोनहा,थूलुङ ।
अङ्ग्रेजी,सुनुवार,आठपरिया,साङ्केतिकै,जेरुङ
हिन्दी,स्पेनिस,मैथिली,बरम,मेवाहाङ औ तीलुङ ।।
जयदेव गोविन्द
१) धर्ममा लाग मान्छे !!
तपतप जल थोपा जोडिई सिन्धु बन्छ
कणकण कमिलाले खोस्रिई प्वाल खन्छ
मत फरक बनाए शक्ति नै बन्छ फिक्का
दलबल हुल मिल्दा बज्र झैँ बन्छ ढिक्का ।।
हर बखत जराले वृक्षको बोझ लिन्छ
जलधर जल झारी वृष्टि सौगात दिन्छ
अघिपछि नहटेमा सर्न सक्तैन कोही
कठिन इलम एक्लै गर्न सक्तैन कोही ।।
सिर्जना शर्मा
उडेर चन्द्र छुन्छु देशको कुरा म गर्दछु
म बीरको हुँ सन्तती चढाइ ज्यान मर्दछु
मरे म मर्छु भोकले म हात थाप्न सक्दिन
उठाइ माथ बाच्दछु म दास बाच्न सक्दिन ।।
चिराचिरा भयो अझै त भाइ अंश खोज्दछौ
लुकेर पल्लु पल्लुमा हुँ वीर है म भन्दछौ
रुदैछ देश आज लौ फुटेर बस्नु हुन्न है
पूरा गरेर स्वार्थ त्यो लुटेर बस्नु हुन्न है ।।
डिल्लीप्रसाद छत्कुली ‘दीप’
चुरीफूरी बढ़ी नै हुन्छ! हल्का ख़ानदानी भएसी!
कति खेर पर्छ चल्छ बेमौसमी हावापानी भएसी!
अझैं कति ?घमण्ड गर्छौ आफू भित्र आफैलाई,,,
हेर चिन्दैन् कसैले तिमीलाई डढेर खरानी भएसी!
लुकीछुपी वैरीले देशको चित्र खिंचिसक्यो आज!
चारैतिर सीमाना नि धेरथोर मिचिसक्यो आज!
छिमेकीको रणनीति बुझ्न नपाउँदै मेरो देशलाई,
कहिलै उठ्न नसक्ने भारीले थिचिसक्यो आज!!
मैया सुवेदी
कदम कदममा हार भएपछि थाहा भएन म के गरुँ ?
संसार देखि दिक्दार भएपछि थाहा भएन म के गरुँ ?
दुनियाँमा मान्छे सबै ज्ञानि बनुन भन्थ्ये म त
मनभरी कुविचार भएपछि थाहा भएन म के गरुँ ??
सुनेको छु समस्याका हुन्छ स्वरुप भिन्न सानू ।
संघर्षलाई साथै राखे हुन हुन्न खिन्न सानु ।
निस्चल ती आँखाबाट तप्प आँसु झार्यौ भने,
मन धुन्छ आँसुले त समाधान दिन्न सानु ।।
माया रार्इ
मातृभुमि छा्ेडि ठुलदाई प्रवास जानू भो
सम्झाना स्वरुप सबको स्पर्श लानु भो
सपनाहरु चाडै साकार पार्छु,भन्दै
आमाको हात समाई कसम खानु भो
-प्रदेश मा ठुलो भाइ गार्हो भन्दै छ।
ऋण चुक्ता गर्न नि साह्रो भन्दै छ।
फर्कि आउत साहुले छाड्दैनन् ।
धेरै मरुभूमि,घाम,पारो भन्दैछ।
