हरिप्रिया रिजाल
गजल– १,
थोरै चोट लाग्दा पनि रुन मन लाग्छ
थोरै दाग लाग्दा पनि धुन मन लाग्छ ।
पीडानै पीडामा मन तडपिएको बेला
छुन पाए आकाशको जून मन लाग्छ ।
चाहान्छु म खुसीहरू सबैलाई बाड्न
दु:ख – पीडा सबै लुकाउन मन लाग्छ ।
नारायण सिल्वाल ‘विन्दास’
बिना अपराध नसेरियोस कोही
निर्दोष कात्रोमा नवेरियोस कोही
धन दौलतको बलबुत्ताले यो शहरमा
दिन दाहाडै अपराधि नफेरियोस कोही
सोझो औँलालाई घिउले पनि हेप्छ
बुढेशकालमा आफ्नै बिउले पनि हेप्छ
आफ्नै घरको आँगन हुन्छ परदेश जस्तै
रोगि भएपछि आफ्नै जिउले पनि हेप्छ ।
लिला दाहाल अधिकारी
(सन्दर्भ निर्मला पन्त प्रति समर्पण)
गाई मारी रहेछ कंशले हामी टुलु टुलु हेरिरहें का छौं
आमा हर साझ बिहान बलत्कार छिन् सहिरहेका छौं
कति चुप लागेर बस्छस् पत्थर त मन्दिरमा यो सब हेरेर
आऊ दुष्टको अन्त गर्न दसौं अवतार कृष्ण आत्तिरहे का छौँ ।
खुशीको वली चढाएर हासेको जिन्दगी
तनाव र हतारमा बाचेको जिन्दगी
छाती भित्र हजारै सपनाका मुर्दाहरू
लुकाएर जिउँदै मर्नु पर्ने हारेको जिन्दगी ।
कृष्ण शरण उपाध्याय
१) “बाल कविता”
भयो बिहानी र चरी कराए ।
मनै छुने सुन्दर गीत गाए ।।
जागे सबै ठाउँ छिमेक – टोल ।
घण्टा बजे शङ्ख-मृदङ्ग-ढोल ।।
भयो अबेला उठ बाबु ! नानी !
चाँडै धुनू `ज्यान´ लिएर पानी ।।
हिजो पढेको सब पढ्नुपर्छ ।
हरेक कक्षा पनि चढ्नुपर्छ ।।
पार्वती खनाल अर्याल
गजल– १,
आज नै संविधान दिवस मनाउँदै छन् अरे
न्याय विना जनता बिरोध जनाउँदै छन् अरे ।
किन! सर्कार यो घटना जालजेल गर्न खोज्छ?
त्यही दोषी उम्काउने योजना बनाउँदै छन् अरे ।
फर्किए निर्मलाका बाबा आमा कन्चनपुर तिरै,
न्याय माग्दै कन्चनपुरमा राँको जलाउँदै छन् अरे।
लक्ष्मी दत्त भट्ट ‘सत्यप्रेमी
हिमालको छ देश यो सिमान्त के चलाउछौ
र अग्निपुञ्ज हो शिवम् मशाल के जलाउछौ
शहीदको सुमार्ग मैं जलाउने छ तेज यो
छ भानुको तरङ्गमा पराई के गलाउछौ
हिमाल हो पहाड हो तराई साथ कौशिकी
छ शान्त यो सधै भरी अशान्ति के फलाउछौ
शम्भु गजुरेल
१) फर्केर आउ घर
छोडी चट्ट गयौ भुलेर कसरी यो मातृभुमी कन
सक्यौ भुल्न किन कठोर मनले नेपाल लाई भन
थिए बिघ्न हरु सिंगार्दछु भनी बिर्सी बसेका तर
तिम्रो खेत रुदै कुरि बसेको छ फर्केर आउ घर
उस्तै छन बन फुल्दछ गुराँस छटा बिखेर्दै अति
दौडी मृग हरु बिलाप गरदै बिलाउछन् भत्भती
जोड्यौ रत्न भयो पुगेन र अब धनी भयौ प्रखर
राख्दै चाह ठुलो समर्पित भ इ फर्केर आउ घर ।
मिरा तिमिल्सिना ‘धरा‘
जन भावना र सरकारको व्यवहार फरक भयो
मलहम हौँ भन्थेमात्र रेट्ने हतियार फरक भयो
हिजोको द्वन्दकाल र आजको गणतन्त्र हेर्दैछौँ सबै
राजतन्त्र जित्ने नकचरो मात्र सरकार फरक भयो ।।
पीडामा डुबेको छ कठै! कन्चनपुर बलात्कार भएपछि
दोषीलाई त हाई मस्ती निर्दोषलाई कारागार भएपछि
बलात्कार भयो,न्याय माग्दा हत्याभयो खै केभयो भयो
अन्धो लाटो बहिरो अलि कस्तो कस्तो सरकार भयो ।।
बिर्खे अञ्जान
निमुखा हो ! मौन बस बोल्यौ भने पर्ला फेरि
न्याय माग्दा बन्दुक ताक्दै पुलिस पनि झर्ला फेरि ।
हत्या हिंसा ,बलात्कार यो राष्ट्रको गहना हो
हुन्न न्याय अदालतमा निर्णायक मर्ला फेरि ।
दुनियाँलाई आँसु मात्रै खुसी कैले पार्ने हैन
उखान टुक्का धेरै भन्यौं माखो केही मार्ने हैन
खुबै सुने देश प्रेम राष्ट्रवादी कुरा मैले
नक्शा मात्र पल्टाउने सिमा कैले बार्ने हैन ।
मिना श्रेष्ठ “सविना”
साँझपख क्षितिजपारी घाम डुब्नै
लाग्दा नीलो गगनले आफ्नो रंग
परिवर्तन गरिरहेको थियो।
वर्षा मासको त्यो अद्भुत दृश्य
म आफैं नियाल्दै थिएँ
नजिकैको मेरो फूलबारीका
अनगिन्ती फूलहरू कुनै मस्त
जवानी भर्दै थिए कुनै फक्रेर
झर्दै थिए ।।
राज छेत्री ‘मदन’
गफ मात्र बड़ी भयो, मनन गर्न बाँकी छ ।
निराशा मात्र फैलियो आशा छर्न बाँकी छ ।
नेपाललाई भुगोल मात्र किन ठान्छौ हे बन्धु ।
हजारौ रङ्गको मिश्रणले फूलबुट्टा भर्न बाँकी छ ।
सकीएन प्रयोग गर्न, खेर गयो कती जवानी।
नकारात्मक मात्र सोच्ने, के भयो हाम्रो बानी।
काठमांडौको झिलिमिली मात्र नेपाल नसम्झ।
हेर सुत्केरी दार्चुलाकी र कर्णालीको पानी।
,कनकधरा स्वामी स्वदेशानन्द
राधा भक्ति विवर्धिनी भगवती आल्हादिनी कृष्णकी,
राधा त्याग विराग भाव मनकी आराधना धर्मकी।
राधा प्रेम सुधा विशुद्ध दिलकी अध्यात्मकी धारिणी,
राधा रोदन हर्ष शोक सब हुन् वैराग्यकी स्वामिनी।
राधा भक्तिमती बनी विपिनमा कात्यायनी डुल्दछिन्,
राधा भाव विभोर हुन् हृदयमा भक्कानु जो पर्दछिन्।
राधा हुन् करुणा दया र ममता सद्भक्ति संयोजिका,
राधा निश्छल भावकी प्रणयिनी श्रीकृष्णकी मल्लिका।
दिव्यचन्द्र आचार्य
१) राजधानी
उता नदी बग्छ गरा गरामा
पानी रसाउन्न यता धरामा ।
रित्तो छ तिम्रो दिलभित्र खानी
आउन्नँ साँच्चै अब राजधानी ।।१।।
चमक्क चम्के नि मुहार तिम्रो
आत्मा असाध्यै छ कुरूप तिम्रो ।
चाहिन्न तिम्रो धमिलो जवानी
अाउन्नँ साँच्चै अब राजधानी ।।२।।
सरस्वती पन्त
बन्द खामभित्र तिम्रो उपहार छ
थाहा छैन धृणा छ अथवा प्यार छ
तिमी बदलियौ मौसम र ऋतु जस्तै
तर मेरो सम्झना त सदाबहार छ ।
कुनै अनौठो अचम्मित जादु छैन कमाल छैन
शान्त सरल छ जीवन झमेला अनि बबाल छैन
जे छ त्यो काफी छ रम्न अनि रमाउनको लागि
छैन गुनासो जिन्दगीसग अब कुनै सवाल छैन ।
छिरिङ शेर्पा अविरल
तिम्रो तिरस्कारलाई मायाको सगुन सम्झिए
तिम्रो रीसलाई नि मुस्कुराएको जुन सम्झिए
खै के भनौ जिन्दगीको परिभाषा नै अनेक
आधी तुफानलाई पनि मिठो मनसुन सम्झिए
मन भित्र उल्जिन्छ सपनाको अनेक तरंग
जिन्दगीका हरेक आभाष मिठो धुन सम्झिए
असफल गौतम
सरकार प्रहरी संगठन खारेज गरौं फरक पर्दैन
गल्ती गर्नेलाई पालियोस् निर्दोष त त्यसै मर्दैन
धेरै निर्मला माथि अत्याचार सरकारबाटै भए
त्यसैले ‘शक्तिशाली समिति’ले पनि केही गर्दैन !
शैलेश्वरी, गोदावरी र कुम्भ महिमा गाएका छन्
कहिले सरिता र बालज्योतिसार भन्दै आएका छन्
छ दशकले नेटो काट्यो समय बिताउँदैनन् खाली
मनिराजकै नाम गुञ्जिदैछ आज मेची–महाकाली ।
राजेन्द्र घायल
सबै भनिरहेछन हिजो आज अरिँगाल अरिँगाल
कोही भन्दैन बनाऊँ हाम्रो प्यारो साझा देश नेपाल
उँड उँड भनेथे माथिबाट उँडे सबै अरिँगाल बनेर
उँड्ने-उडाउँनेको क्या चर्तिकला बबाल भो बबाल ।
अपराधीमाथि खनिनु तिमी नै अरिँगाल बनेर
पीडितका आँसु पुछ न सरकार रुमाल बनेर
परालको लौरो जस्तो किन यसरी धरमरायौ ?
अन्याय बिरुद्ध उभिनुपर्थ्यो बिकराल बनेर ।
जयदेव गोविन्द
१) ठक्कर र सिकार्इ
ढुङ्गामा जब शिल्पकार भुजले ठोक्छन् छिनो हम्मर
बोल्लान् झैं नव मूर्ति सालिकहरू उठ्छन् बनी सुन्दर
ठोकी निर्मम कुल्चिई नथिचिए आली चुही फुट्तछ
धोका घात लडाइँ ठक्करविना के जिन्दगी उट्तछ ।१।
हो आलस्य कराल आदत, बढी आराम हो दुर्दशा
ज्यादा फुर्सद ऐस रोगसरि हुन् निम्त्याउँछन् ती नशा
कोही बन्नु हुँदैन भोगसुखले सर्वोच्च सर्वोत्तम
घ्याम्पामा कनिका स्वयम् फलिदिए सिक्तैन कोही श्रम ।२।
कृष्णदेवी शर्मा (श्रेष्ठ)
चिल्ला-चाप्ला कुरा गर्छन् काम शून्य भयो
आज-भोलि भन्दा-भन्दै वर्षौ बिती गयो
न्याय भयो जनतालाई आकासमा थुक्नु
संघियता लोकतन्त्र नाम मात्र रह्यो ।
हत्या-हिम्सा बलत्कार बढ्यो दिन-दिन
बिकासको पूर्वाधार छैन क्यै नवीन
चारै तर्फ भ्रष्टाचारी – तन्त्र मौलाएको
सआच्ने बेला आयो मौन रही एकै छिन।
कृष्ण शरण उपाध्याय
१) आज नैराश्य छायो !!
गतिविधि छ तुहेको, त्यो कतै फालिंदैन ।
सब तिर छ चुहेको, त्यो कुनै टालिंदैन ।।
हर नयन विदेशै, ताक्नुपर्ने बनायो ।
किनकिन जनता मा, आज नैराश्य छायो ।।
शरदृतु छ दियालो, छैन यो चाँदनी मा ।
दिन छ तर उज्यालो, छैन यो आँगनी मा ।।
प्रमुख पदहरू मा, दासता खास आयो ।
किनकिन जनता मा, आज नैराश्य छायो ।।
